Angst / ROBOWORLD - Teksten van de Tentoonstelling in Delft TU techniek museum 2006

ANGST

In de roerige periode tussen de twee wereldoorlogen moest arbeid steeds sneller en efficiënter gebeuren. De 'lopende band' die Henri Ford in zijn autofabriek invoerde, verdeelde het productieproces in kleine stukjes die in hoog tempo door werknemers konden worden uitgevoerd. In deze tijd duikt ook het woord 'robot' voor het eerst op in het toneelstuk R.U.R. (Rossum's Universal Robots) van de Tsjechische schrijver Karel Capek.

Het was geen wonder dat mensen bang werden voor machines en voor robots, en die angst kwam naar buiten in de film. In "Modern Times' (C. Chaplin, 1936) is de mens ondergeschikt geworden aan de machine. De arbeidsdeling is in de film tot in het absurde doorgevoerd en is de oorzaak van grote werkloosheid. In 'Metropolis' (F Langen, 1927), zijn mensen slaven van enorme machines.

Maar er was ook een andere kant. In dezelfde periode verschenen er ook Science Fiction verhalen en strips, waarin de robot de trouwe helper van de mens is. Er worden zelfs 'echte' robots gebouwd die een menselijke vorm hebben. Op hun omgeving reageren konden deze robots nog niet, ze werden op afstand bediend. Echte robots komen er pas na de Tweede Wereldoorlog. De angst voor hen is dan verdwenen.