INDUSTRIEELE ROBOTS / ROBOWORLD - Teksten van de Tentoonstelling in Delft TU techniek museum 2006
Arbeid is duur, ondernemers zullen daarom liever investeren in technologie, waarvan de kosten kunnen worden afgeschreven. Bovendien worden mensen moe, krijgen honger en moeten slapen. De hoeveelheid werk die een mens kan leveren is daardoor beperkt. De invoering van de lopende band in de jaren '20 van de vorige eeuw loste dit op, de arbeidsproductiviteit nam spectaculair toe. Maar er bleven grenzen.
Toen na de Tweede Wereldoorlog de arbeidsproductiviteit bleef steken, werd de oplossing gezocht in de ontwikkeling van industriële robots. De eerste industriële robot, Unimate, begon in 1961 zijn werk bij General Motors in Detroit; in de jaren '80 van de vorige eeuw brak de industriële robot definitief door en nu is die niet meer weg te denken.
De bekendste industriële robots staan langs de productielijn van de grote autofabrieken. Maar er rijdt ook een robottrein in Londen, er zijn melkrobots op boerderijen, robots die pijpleidingen schoonmaken en controleren. Industriële robots doen in hoogovens werk dat te gevaarlijk is voor mensen. Bij bomaanslagen kunnen speciale robots de explosieven op afstand onschadelijk maken. De angst dat robots het werk van mensen overnemen is dus gedeeltelijk uitgekomen. Maar of dat erg is?
Flesjes frisdrank moeten gevuld worden, er moet een dop op, het etiket moet er op worden geplakt en tenslotte moet het flesjes in een krat worden gezet. Eentonig werk dat toch snel en precies moet gebeuren. Tot de jaren ’80 van de vorige eeuw werd dit lopende bandwerk vooral door mensen gedaan. De komst van de industriële robot veranderde dat. In moderne fabrieken hebben deze robots een groot deel van het eentonige, geestdodende en gevaarlijke werk van mensen overgenomen.
Industriële robots kunnen ingewikkelde handelingen verrichten. Om het plaatwerk van een auto aan elkaar te lassen, moet de robot heel nauwkeurig de vormen van de toekomstige auto volgen. Omdat robots niet intelligent zijn, kunnen ze hun werk niet zonder hulp leren. Iedere handeling moet aangeleerd worden. Dat is het programmeren van een robot.
Programmeren van een robot is een vak apart en kan op twee manieren gebeuren. De eerste manier is door de handelingen voor te doen; de robot wordt in de ‘leermode’ gezet en de programmeur doet met het gereedschap van de robot precies voor wat ere moet gebeuren. De robot leert elke beweging die zijn gereedschap maakt, wordt in zijn computer opgeslagen. Bij de tweede manier berekent de programmeur van te voren hoeveel stapjes het gereedschap zich moet verplaatsen, waar het moet draaien of wat het moet vastpakken.
Een robot pakt een voorwerp meestal vast met een aangepaste grijper, die zo eenvoudig mogelijk is gehouden. Bij lastige voorwerpen wordt gekozen voor een ‘hand’ met een aantal vingers. Industriële robots kunnen veel maar nog niet alles. Bij een onderzoek om een industriële robot postpakjes van verschillende afmetingen efficiënt in een postcontainer te laten plaatsen, was de robot nog aan het denken toen zijn menselijke tegenstander al bijna klaar was.
SPEEL VOOR INDUSTRIE-ROBOT / ROBOWORLD - Teksten van de Tentoonstelling in Delft TU techniek museum 2006
Hoe meer scharnieren een robotarm heeft, hoe ingewikkelder de bewegingen zijn die gemaakt kunnen worden. Deze beide 'robotarmen' hebben grijpers die kunnen worden uitgetrokken en naar binnen geduwd. Bovendien kunnen de grijpers ook naar links en naar rechts, en naar boven en beneden bewegen.
FANTASIE EN TECHNOLOGIE IN DE RUIMTE / ROBOWORLD - Teksten van de Tentoonstelling in Delft TU techniek museum 2006
In de jaren '50 en '60 van de vorige eeuw vond een wedloop naar de ruimte plaats. De voormalige Sovjet-Unie en de Verenigde Staten probeerden als eerste om mensen in de ruimte te brengen. De Sovjets wonnen, in het voorjaar van 1961 lukte het hen om Yuri Gagarin als eerste mens in de ruimte te brengen. De Verenigde Staten lieten het er niet bij zitten en slaagden er in
In de Science Fiction (SF) waren de robots hen echter al voor geweest. Al in 1898 schreef Orson Wells het boek War of the Worlds, waarin grote robots de Aarde vanaf de planeet Mars aanvielen. Ook filmmakers werden gefascineerd door het idee van machines die zich als mensen gedragen. Zo ontstonden fantasiewerelden die draaiden om robots en ruimtereizen.
De robots in dit soort films hebben vaak ook een menselijke vorm. De legers die in de Star Wars-films optreden, zijn daar een goed voorbeeld van. Andere robots zijn puur functioneel en vervullen een onmisbare rol in de inter-galactische samenleving.
Deze 'droids' repareren kapotte apparaten, besturen ruimteschepen en maken tussendoor ook nog tegenstanders onschadelijk.
In de wereld van de echte ruimtevaart zien de robots er niet als mensen uit, maar zijn het intelligente machines zoals de Mars Rover of de ERA (European Robotic Arm). Zowel de ERA als de Mars Rover kunnen ook zelfstandig beslissingen nemen, maar zo intelligent als de robots uit Star Wars zijn ze niet.
Tags:
—————
