Bas Haring, De IJzeren wil, over bewustzijn, het brein en denkende machines, Pandora, Amsterdam, 6e druk, 2007, 175 bladzijden.
Er is geen hersencel die weet wat hij doet: hersencellen weten niks, ze doen maar wat.
Verschillende gebieden in de hersenen hebben verschillende taken.
In die gebieden hebben hersencellen afzonderlijke taken.
Mieren hobbelen achter elkaar aan en vertonen samen intelligent of handig gedrag. Hersencellen hobbelen ook een beetje achter elkaar aan. Ze springen aan als anderen ook aanspringen of gaan dan juist uit. Een zichzelf organiserende bende domme hersencelletjes die in zijn totaliteit is staat is om te denken. Het is een ongelofelijk ingewikkelde bende van 10 miljard cellen.
Nergens in het brein zitten supercellen die alles kunnen, je kan er een aantal missen en toch de functies in tact laten.
Aan hersenen heb je alleen wat als je er wat mee kan, planten hebben geen hersenen, ze hebben ze ook niet nodig.
Kan je hersenen vervangen door kunsthersenen? Dan moet wel iedere hersencel en iedere verbinding tussen 10 miljard hersencellen worden gekopieerd naar het kunstbrein.
Robots en computers zouden een brein kunnen bezitten.
Een computer werkt anders dan een menselijk brein. Een computer heeft een rekeneenheid, strak georganiseerd, super snel taken uitvoeren (getallen ophalen uit het geheugen, bewerken en in het geheugen terugplaatsen). Een computer draait onnadenkend een voorgeschreven verzameling instructies af en is zo dom als een draaiorgel, maar wel een snel draaiorgel.
Kan een machine slim zijn?
Intelligentie en logisch redeneren gaan samen.
Iedere man in Aalst wordt geschoren door de kapper. Niemand in Aalst scheert zichzelf. Er is maar één kapper in Aalst. Wie scheert deze kapper?
De kapper in Aalst is een vrouw, zij scheert zich niet omdat dat niet hoeft, maar zij kan wel de buurman scheren.
Redeneren is een gestructureerd proces, als je alle redeneerstappen systematisch en zorgvuldig doorzoekt dan vind je uiteindelijk het gewenste eindresultaat. Dat kan een mens en een computer (heel snel), computers kunnen redeneren door een reeks instructies te verwerken, maar doet een mens dat ook niet in zijn brein? Een computer is dan ook niet dom als hij een voorgekauwd programma afdraait. Met paradoxen heeft hij moeite, de mens stapt daar over heen.
Kan een machine slimmer worden dan zijn maker?
Computers hebben een programma nodig om te kunnen werken. Computerprogramma’s worden door mensen geschreven. Mensen kunnen slimmer worden dan hun ouders omdat we kunnen leren. Als computers kunnen leren dan worden ze slimmer.
Mensen kunnen leren omdat verbindingen in de hersenen niet vastliggen, maar veranderlijk zijn.
Aangeboren instincten vertellen het brein wanneer het goed gaat en wanneer fout – bij pijn corrigerende berichten sturen. Het brein perfectioneert de verbindingen.
Een hersencel is een simpel dingetje, dat je gemakkelijk op een computer met een computerprogrammaatje kan imiteren. Het kunstmatige brein is leerbaar als je het traint, zegt wat goed en fout is bij bijvoorbeeld patroonherkenning. Een computer kan leren door het nabootsen van een klein stukje brein. Schaakcomputers hebben aangetoond dat ze knapper zijn dan hun programmeur, zoals auto’s harder kunnen rijden dan de monteurs. Als een computerprogramma de wereldkampioen schaken verslaat wie zou dat programma da hebben moeten maken? Die kunnen goed programmeren, maar misschien niet eens zo goed kunnen schaken.
Computers kunnen zelf programma’s schrijven om iets uit te voeren, de computer kan prima slimmer worden dan zijn uitvinder.
Kan een machine denken?
Machines kunnen redeneren- een vorm van intelligentie – en ze kunnen leren.
Wat is denken? Een activiteit, je doet iets, je denkt en bedenkt…..Ook zonder activiteit kan je denken = weten, geloven dat ….er zijn geen activiteiten, maar nadenken is een activiteit.
Je kan maar aan 1 ding tegelijk denken.
Denken en taal hebben met elkaar te maken.
Door tegen jezelf (van binnen) te praten denk je over iets na, of door de schaakstukken in je hoofd te bewegen, zonder ze aan te raken bedenk je een zet. Denken kan wel eens het redeneren zijn van mensen, het virtueel uitvoeren, overdenken etc. ….
Computers denken dus anders dan wij, maar het gaat om het resultaat van de gedachten, anders is niet meer of minder dan.
Wie is er het slimst? Doet dat er toe?
Kan een machine begrijpen? De betekenis van betekenis.
Een computer begrijpt niets en leeft ook niet, hij kan geen betekenis aan iets geven. Dingen krijgen betekenis door de rol die ze in een mensenleven spelen, ze hebben geen betekenis van zichzelf. Als machines tot leven komen dan kennen zij machinebetekenis aan de dingen toe, geen mensenbetekenis.
Kan een machine waarnemen?
Het visuele gedeelte van het brein werkt als een enorme zeef, alle irrelevante informatie wordt weggegooid. We zien alles tegelijk en beslissen over een deel wat het grote rode figuur in ons beeld is. Machines zien steeds een gedeelte en hebben moeite om patronen te herkennen. De ideale kijkmachine zijn een paar miljoen domme detectortjes en dat is het menselijke brein. De ideale redeneermachine bestaat uit een razendsnelle rekeneenheid en dat is een computer.
De betekenis van woorden:
Machines kunnen denken, leren, zien.
Maar hebben ze emoties?
Kent een machine zichzelf?
Kan een machine leven?
Heeft een machine bewustzijn?
Heeft een machine een wil?
Bewustzijn, wil, emoties zijn woorden, waarom gebruiken we die woorden.
Woorden vertegenwoordigen een deeltje van de wereld, de begrenzing van een woord of begrip is veelal niet duidelijk. Wanneer wordt een stoel precies een bank?
Het ding verandert niet door de woorden die we gebruiken.
Het opdelen van de wereld in stukken en daar woorden aan toekennen is mensenwerk, mensenafspraken.
Er bestaan ook niet fysieke dingen zoals de evenaar., dat is een handig begrip, hiermee de aarde verdelen in noord en zuid. Het bestaat, maar het is geen fysiek object. Het verwijst naar een menselijke constructie. Woorden zijn er om over de wereld te kunnen praten.
Probeer maar eens een schilderij in woorden te vatten?
Het zou zo kunnen zijn dat er in je brein een wilsmodule en bewustzijnshersencellen zitten(?) Maar is dat niet vergelijkbaar met de evenaar, die niet als zwarte streep door het oerwoud loopt?
Emoties, en bewustzijn zitten wel in onze hersenen, maar het heeft geen zin om die te gaan zoeken. Als iemand “wil”, “gevoel”, “gedachte” handige woorden vindt om iets of iemand te beschrijven dan heeft iemand een geest. “ Ik denk dat het een utopie is…….”
Heeft een machine een wil?
Een “wil” is een handige manier om een woord toe te kennen aan een ingewikkeld verhaal over hersencellen, neurotransmitters en hormoonspiegels. En is daarmee een begrip geworden en een wil bestaat dus gewoon.
Maar hebben machines een wil? Onze huidige machines zijn zo eenvoudig dat we over ze kunnen praten in onderdelen als chips en geheugenadressen, maar als ze in de toekomst ingewikkelder worden dan kiezen we ook voor de eenvoudige samenvatting de machine wil…….
Heeft een machine emoties?
Emoties horen bij instinctmatige drijfveren, ze zijn ongeprogrammeerd door de evolutie. En als ze nu zijn ingeprogrammeerd in een computer zijn het dan geen emoties? Hoe geeft een robot zin aan zijn bestaan, door te luisteren naar zijn ingeprogrammeerde drijfveren.
Mensen zijn eigenlijk ook maar biologische robots.
Kunstdier: Kan een machine leven?
Levende wezens kunnen zichzelf repareren (wondjes en van ziektes) en zich voortplanten. Mensen en dieren zijn het product van miljarden jaren evolutie. Eigenlijk zijn wij een apparaat om nieuwe mensen te maken. Apparaten die nieuwe apparaten maken. Een kunstmatige machine maken die zelfstandig nieuwe machines maakt is behoorlijk ingewikkeld.
Robots zijn geen echt levende machines, ze blijven afhankelijk van een fabriek.
Maar als hij zelfstandig kan functioneren en zichzelf kan vermeerderen dan is hij zo levend als een levend wezen maar kan zijn.
Wie ben in? Kunnen machines zichzelf kennen?
Zelfkennis begint met het benul van je eigen lichaam en enig inzicht wat je lichaam allemaal kan. Je zelf kennen is een idee. Is er een plek waar het ik in huist? Er is geen plek in je brein waar het ik zetelt, het zit overal in.
Machines weten soms wel iets over zichzelf: de status van de vaste schijf, hoe warm de processor is etc. maar weet de machine dat zelf wel of lezen wij dat af van zijn sensoren?
Bewustzijn? Is iets extra’s (moeilijk onder woorden te brengen), verschrikkelijk grillige en moeilijke vatbare processen in je brein. Is het niet meer dan een geloof dat wij iets extra’s hebben? In ieder geval onaantoonbaar.
Zijn mensen machines?
Mensen zijn een tegenpool van computers, ons brein is niet zo gestructureerd. Kakelende hersencellen werken trager dan het rekenwonder de computer. Hoe lang zal het nog duren dat wij de enige zijn op deze planeet die praten, fietsen , kunst maken etc. …?
—————
